Odpowiednie odżywianie jest jednym z najistotniejszych czynników gwarantujących osiągnięcie właściwych wyników leczenia. Dieta może być jedynym czynnikiem wpływającym na regulację poziomu cukru we krwi lub też wspomagać leczenie doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi, czy insuliną. Dietę dobiera się indywidualnie dla każdego chorego. Bilansowana jest pod kątem odpowiedniej wartości energetycznej oraz ilości białka, tłuszczu i węglowodanów uwzględniając przy tym poziom aktywności fizycznej chorego. Wartości te oblicza się w zależności od wieku pacjenta oraz płci.

U chorych z nadwagą celem dieto terapii jest redukcja masy ciała. Polepsza ona wyniki leczenia cukrzycy, normalizuje zaburzenia w wydzielaniu insuliny u osób otyłych, zmniejsza oporność tkankową na insulinę, zwiększa skuteczność doustnych leków przeciwcukrzycowych.  Redukcja masy ciała powinna być odpowiednio rozłożona w czasie. Nie należy stosować diet głodowych. W ciągu tygodnia nie powinno się chudnąć więcej niż 0,5 – 1 kg.

Zarówno u osób z nadwaga jak i prawidłową masą ciała nadrzędnym celem jest uzyskanie stężenia glukozy we krwi na poziomie możliwie najbardziej zbliżonym do prawidłowego a także przeciwdziałanie powikłaniom cukrzycy. W Cukrzycy typu II zaburzone jest działanie jak i wydzielanie insuliny. Początkowo insulina jest wydzielana w większej ilości, następnie jej wydzielanie spada wskutek zniszczenia komórek β wysp Langerhansa.

Cukrzyca typu I jest spowodowana brakiem insuliny na skutek uszkodzenia komórek β wysp Langerhansa trzustki. Choroba pojawia się najczęściej u dzieci i osób młodych, choć może się rozpocząć nawet po 80. roku życia. Leczenie wymaga stałego podawania insuliny. Tempo niszczenia komórek może być szybkie lub wolne. Postać szybko postępująca zwykle występuje u dzieci. Wolno postępująca postać cukrzycy występująca u dorosłych i nosi nazwę utajonej cukrzycy autoimmunologicznej. W cukrzycy typu 1 istnieje konieczność dopasowania dawek insuliny do spożywanych pokarmów (lub odwrotnie). Zaleca się unikanie produktów o bardzo wysokim indeksie glikemicznym i produktów mogących przyspieszać rozwój powikłań tj. miażdżyca.

Cukrzyca ciężarnych to przejściowe zaburzenie, rozpoznawane na podstawie podwyższonego stężenia glukozy we krwi, pojawiające się u zdrowych dotąd kobiet i ustępujące całkowicie po zakończeniu ciąży. Stanowi ono zagrożenie dla płodu i kobiety, a ponadto u 30-50% kobiet, u których stwierdzano cukrzycę ciężarnych, w ciągu najbliższych 15 lat rozwija się cukrzyca typu 2. Uważa się, że przyczyną cukrzycy ciężarnych są zmiany fizjologiczne związane z ciążą: insulinooporność wywołana przez hormony łożyskowe, zaburzenia wydzielania insuliny i zwiększone wydzielanie glukozy przez wątrobę.